PAYA DAYALI KİTLE FONLAMASI TEBLİĞİ(III – 35/A.1) ESASLARI
Tebliğin amacı paya dayalı kitle fonlamasına ilişkin usul ve esasları düzenlemek, kapsamı ise paya dayalı kitle fonlamasına, kitle fonlama platformlarının Kurul listesine alınmalarına ve faaliyetlerine, paya dayalı kitle fonlaması yoluyla halktan para toplanmasına ve toplanan fonların ilan edilen amacına uygun olarak kullanıldığının kontrolü ve denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Herhangi bir pay karşılığı olmaksızın kitle fonlama platformları aracılığıyla ödül veya bağış karşılığında fon toplanması faaliyetlerinin bu Tebliğ hükümlerine “tabi olmadığının” altı özellikle çizilmiştir.
PLATFORMLARA İLİŞKİN ESASLAR
Listeye Alınma (m.5)
Kitle Fonlama Platformlarının (“Platform”) bu Tebliğ hükümleri çerçevesinde faaliyette bulunabilmeleri Kurul tarafından listeye alınmalarına bağlanmıştır. Platformun, listeye alınabilmesi için Ek-1’de yer alan belgelerle birlikte Sermaye Piyasası Kurulu’na (“Kurul”) başvurması gereklidir.
Kurulca listeye alınabilmesi için platformun; aşağıda belirtilen 14 ŞARTI yerine getirmesi ZORUNLUDUR:
a) Anonim ortaklık olması,
b) Asgari 1.000.000 Türk Lirası olan sermayesinin tamamının nakden ödenmiş olması ve ödenmiş sermayesi ile öz sermayesinin bu tutardan az olmaması,
c) Paylarının tamamının nama yazılı olması,
ç) Ticaret unvanında “Kitle Fonlama Platformu” ibaresinin bulunması,
d) Esas sözleşmesinin bu Tebliğde yer alan hükümlere uygun olması ve esas sözleşmesinin faaliyetlere ilişkin maddesinde platformun münhasıran kitle fonlaması faaliyetinde bulunacağının belirtilmesi,
e) Ortaklarının ve yönetim kurulu üyelerinin 6 ncı maddede belirtilen şartları sağlaması,
f) Yönetim kurulunun asgari olarak 3 kişiden oluşması,
g) Bu Tebliğde nitelikleri belirlenen bir yatırım komitesini oluşturmuş olması,
ğ) İç kontrol ve risk yönetim sistemi ile muhasebe ve operasyon birimini oluşturmuş olması,
h) Kurulun bilgi sistemleri yönetimi düzenlemelerinde dar yetkili aracı kurumlar için öngörülen bilgi sistemleri altyapısını oluşturarak faaliyete geçirmiş olması,
ı) Belge, kayıt ve muhasebe işlemlerini yürütecek sorumlu birimde yeterli sayıda personeli istihdam etmiş olması,
i) Paya dayalı kitle fonlaması faaliyetinin operasyonel işlemlerini yerine getirmeyi teminen Merkezi Kayıt Kuruluşu (“MKK”) ve emanet yetkilisi ile sözleşme imzalaması ve bilgi işlem sistemleri ile teknolojik altyapısını bu kuruluşların belirlediği esaslar çerçevesinde uyumlaştırması,
j) Üyelerin, girişim şirketi yetkilileri ve/veya girişimci ile elektronik ortamda iletişim kurabilecekleri altyapıyı platform nezdinde oluşturması,
k) Kendi personeli arasında, personeli ile hizmet verdiği kişiler arasında ya da hizmet verdiği kişilerin kendileri arasında çıkabilecek çıkar çatışmalarını tanımlaması, çıkar çatışmalarının önlenmesi için alınabilecek tedbirleri ve çıkar çatışmalarının önlenememesi durumunda izlenecek prosedürleri içeren yazılı çıkar çatışması politikası oluşturması ve bu politikayı yönetim kurulu kararına bağlaması.
Katılım bankaları ve geniş yetkili aracı kurumların listeye alınma başvurularında yukarıda belirtilen (g), (i) ve (j) bentlerinde aranan şartların sağlanması yeterlidir.Listeye alınma şartları dışında platformlar için öngörülen diğer hükümler, aksi belirtilmedikçe, bu fıkrada belirtilen aracı kurumlar ve bankalar bakımından da uygulanacağı belirtilmiştir.
Platformların tüzel kişi ortaklarının, önemli etkiye sahip ortaklarının ve yönetim kurulu üyelerinin 6 ncı maddede belirtilen şartları sağlaması zorunludur.
Listeye alınma başvurusu kapsamında sunulan bilgi ve belgelerdeki eksiklikler ile Kurulca talep edilen ek bilgi ve belgelerin verilen süre içinde Kurula iletilmemesi halinde başvuru işlemden kaldırılır.
Kurul, gerekli gördüğü hallerde listeye alınma aşamasında veya faaliyet süresince genel olarak veya platform bazında mesleki sorumluluk sigortası yaptırılmasını zorunlu tutabilir.
Asgari 1.000.000 Türk Lirası olan sermayesinin tamamının nakden ödenmiş olması ve ödenmiş sermayesi ile ö zsermayesinin bu tutardan az olmaması şeklinde belirtilen asgari öz sermaye şartı, platformun Kurulca listeye alınmasını takip eden iki yıl süresince yarısı oranında uygulanır.
Dışarıdan Hizmet Alımı ve Kapsamı (m.7)
5 inci maddenin üçüncü fıkrasının (ğ), (h) ve (ı) bentlerinde öngörülen şartlar için dışarıdan hizmet alınmış olması halinde, bu şartların yerine getirildiği kabul edilir.Dışardan hizmet alımı, platformun sermaye piyasası mevzuatından kaynaklanan sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
Kurul, gerektiğinde genel olarak veya platform bazında dışarıdan hizmet alınabilecek konuları belirlemeye, bu konuları sınırlamaya veya yasaklamaya, niteliğine göre bu hizmetin alınmasını izin koşuluna bağlamaya yetkilidir.
Platformun Ortaklık Yapısı Değişiklikleri (m.8)
Platformlar ortaklık yapılarında meydana gelen değişiklikleri, yeni ortakların 6 ncı maddede sayılan şartları taşıdıklarını tevsik edici belgeleri içerecek şekilde değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren beş işgünü içinde Kurula bildirir.
Yatırım Komitesi (m.9)
Platform yönetim kurulu tarafından oluşturulacak yatırım komitesinin taşıması gereken şartlar ve yükümlülükleri ilgili maddede belirtilmiştir.
Listeden Çıkma (m.10)
Platform, 5 inci maddede belirtilen şartlardan herhangi birini kaybetmesi halinde bu durumu iki işgünü içinde Kurula bildirir. Kurulca uygun görülen süre içinde listeye alınma şartlarının herhangi birini sağlayamayan platform Kurul tarafından listeden çıkarılır.
Platformların Faaliyetlerine İlişkin Esaslar
Genel Esaslar (m.11)
Platformlar, münhasıran kitle fonlaması faaliyeti yürütebilirler. Platformların bu faaliyetlerin yürütülmesi esnasında girişim şirketine veya girişimciye yönelik danışmanlık hizmeti vermesi bu fıkraya aykırılık teşkil etmez.
Platformların yerine getirmekle görevli olduğu yükümlülükler 3. Fıkrada yer almıştır. Bazıları şu şekildedir:
Platformlar, kampanyalarını yürüttükleri girişim şirketlerini veya projelerin girişimcilerini bu Tebliğ kapsamındaki yükümlülükleri hakkında bilgilendirmek zorundadır. Platformun bu yükümlülüğünü yerine getirdiğine dair ispat yükü platforma aittir. Platformlar her bir kampanya için hedeflenen ve toplanan fon tutarı, fon sağlayan yatırımcı sayısı ve kalan kampanya süresi hakkında platform üzerinden anlık olarak bilgi verir.
Platformların Gerçekleştiremeyecekleri Faaliyetler (m.12)
Katılım bankalarının tabi olduğu mevzuatta yer alan özel hükümler saklı kalmak kaydıyla kitle fonlama platformlarının, faiz veya her ne ad altında olursa olsun bir ivaz karşılığı veya rehin almak suretiyle kredi veya ödünç para verme işlerine aracılık edemezler ve paya dayalı kitle fonlaması dışında herhangi bir sermaye piyasası aracı karşılığında kitle fonlaması faaliyeti yürütemeyecekleri belirtilmiştir.
Gayrimenkul ve gayrimenkule dayalı hakların alım satımı ve gayrimenkul projelerinin geliştirilmesi ile girişim şirketlerine iştirak edilmesine yönelik kitle fonlaması faaliyeti yürütemezler.
Platformlar yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere yönelik Türkiye’de yerleşik kişilerden fon toplanması amacıyla kitle fonlaması faaliyeti yürütemezler.
Platformlar girişim şirketi veya projelere ilişkin yatırımcılara yönelik olarak yatırım tavsiyesi niteliğindeki değerlendirme, analiz ve yorumlarda bulunamazlar.
Platformlar, girişim şirketini veya kampanya süreci tamamlanmamış projeleri tanıtmaya yönelik basılı ya da elektronik ortamda paylaşılan tanıtıcı bilgiler ile platforma veya kampanya sayfasına yönlendirme yapan tanıtımlar hariç olmak üzere kampanyası yürütülen girişim şirketlerine veya projelere ait ticari ürün ve/veya hizmetlerin reklamlarını yayımlayamazlar.
Geniş yetkili aracı kurumlar hariç platformlar paylara ilişkin olarak ikincil piyasa işlemlerine aracılık edemezler. Platformların internet siteleri üzerinden üyelerin kendi aralarında iletişim kurmalarına imkan tanınması bu hükme aykırılık teşkil etmez.
Yurt Dışında Yerleşik Platformların Faaliyetleri (m.13)
Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik tanıtım, reklam ve pazarlama gibi faaliyetlerde bulunulmamış olması şartıyla, Türkiye’de yerleşik kişilerin tamamen kendi iradeleri doğrultusunda, yurt dışında yerleşik platformlar üzerinden katıldıkları kitle fonlaması işlemleri, bu amaçla yurt dışında açtıkları hesaplar, söz konusu hesaplara gönderilen nakit ve diğer kıymetler ile bu hesaplar üzerinden gerçekleştirdikleri işlemler bu Tebliğin kapsamı dışındadır. Ayrıca belirlenecek olan ilave kıstaslar Kurul tarafından belirlenebilir.
Platform Üyeliğine ve Kampanya Sürecine İlişkin Esaslar
Platforma Üyelik İşlemleri (m.14)
Kitle fonlaması işlemlerinde bulunabilmek için yatırımcıların ilgili platforma elektronik ortamda üye olmaları zorunludur.
Yatırım Sınırları (m.15)
Nitelikli yatırımcı olmayan gerçek kişiler, bir takvim yılı içerisinde paya dayalı kitle fonlaması yoluyla azami 20.000 Türk Lirası yatırım yapabilir. Ancak bu sınır 100.000 Türk Lirasını aşmamak kaydıyla yatırımcının platforma beyan ettiği yıllık net gelirinin %10’u olarak uygulanabilir kaydı yer almıştır.
Fon Toplamaya İlişkin Esaslar (m.16)
Toplanan fonların aktarılmasından önce girişim şirketinin kuruluş işlemlerinin tamamlanmış olması ve bu fonların yalnızca sermaye artırımı suretiyle çıkarılacak paylar karşılığında girişim şirketine aktarılması zorunludur. Girişim şirketlerinin mevcut paylarının satışı suretiyle fon toplanamaz. Sermaye artırımı suretiyle çıkarılacak paylar oydan yoksun olabilir.
Girişim şirketi payları karşılığında yatırımcılardan sağlanan fonların tamamının nakden ödenmiş olması zorunludur.
Bir girişim şirketi veya girişimci tarafından herhangi bir on iki aylık dönemde kitle fonlama platformları aracılığıyla en fazla iki kampanya ile fon toplanabilir ve bu dönemde toplanabilecek fon tutarı Kurulca izahname hazırlama yükümlülüğünden muafiyet tanınan ve her yıl Kurul Bülteni aracılığıyla ilan edilen ihraç sınırını geçemez. Bilgi formunda açıklanmak ve ihraç sınırını geçmemek kaydıyla talep edilen fon miktarının azami %20’sine kadar ek fon toplanabilir.
1.000.000 Türk Lirasını aşan fon taleplerinde, hedeflenen fonun en az %10’una tekabül eden tutarın kampanya süresi içerisinde nitelikli yatırımcılar tarafından karşılanmış olması zorunludur. Bu zorunluluk toplanan ek fon bakımından uygulanmaz kaydı yer almıştır.
Yatırım sınırlarına ilişkin kontrollerin MKK tarafından yerine getireceği belirtilmiştir.
Girişimciler veya girişim şirketinin ortakları, kampanya sürecinin başladığı tarihi takip eden üç yıl içerisinde miras, mirasın paylaşımı, eşler arasındaki mal rejimi hükümleri veya cebri icra nedenleriyle yapılacak devirler ile girişimciler veya girişim şirketi ortaklarının nitelikli yatırımcılara ya da kendi aralarında yapacakları devirler hariç olmak üzere paylarını devredemezler.
Kampanya Süreci (m.17)
Yatırımcılar tarafından fon sağlamaya ilişkin ödeme emrinin verildiği andan itibaren 48 saat içerisinde cayma hakkına yönelik bildirimin platforma iletilmesi suretiyle hiçbir sebep gösterilmeksizin cayma hakkının kullanılması mümkündür.
Bilgi Formunda Açıklanan Hususlardaki Değişiklikler (m.18)
Bilgi formunda yapılan ek ve değişikliklerin yatırım komitesi tarafından onaylanarak yayımlandığı tarihten önce ödeme emrini veren yatırımcılar açısından cayma hakkı süresi bilgilendirme anından itibaren yeniden başlar.
Fon Kullanım Yerlerine ve Girişim Şirketlerine İlişkin Esaslar
Fon Kullanım Yerleri (m.20)
Toplanan fonların bilgi formunda ilan edilen amacına uygun olarak kullanıldığının kontrolü ve denetimi Kanun uyarınca listeye alınmış bir bağımsız denetim kuruluşu tarafından özel amaçlı bağımsız denetim raporu hazırlanmak suretiyle yerine getirilir.
Sorumluluk (m.23)
Bu Tebliğde platformlar için öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmesinden platformun yönetim kurulu üyeleri, yatırım komitesi için öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmesinden yatırım komitesi üyeleri ile platformun yönetim kurulu üyeleri, girişim şirketleri için öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmesinden ise girişim şirketinin yönetim kuruluüyeleri sorumludur.
Yeniden Değerleme (m.26)
Bu Tebliğde yer alan tutarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca ilan edilen yeniden değerleme oranı dikkate alınarak yeniden belirlenebilir kaydı yer almıştır.
Bu Tebliğ’in yayın tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
İlgili Link:
İşbu Tebliğ’e ilişkin ekler aşağıda gösterilen linkte yer almaktadır:
- Platformların listeye alınma başvurularında gerekli bilgi ve belgeler EK/1 ‘de belirtilmiştir.
- Fizibilite raporunun asgari unsurları ise EK/2’de belirtilmiştir.
- · Girişim şirketi veya girişimci ile platform arasında akdedilecek kitle fonlaması sözleşmesinin asgari unsurları EK/3 ‘te yer almıştır.
- Platformla üyeler arasında akdedilecek üyelik sözleşmesi asgari unsurları EK/4’te belirlenmiştir.
- Paya dayalı kitle fonlaması faaliyetleri genel risk bildirim formu EK/5’te yar almaktadır.